Reflectiviteit
Reflectiviteit – een nieuw idee dat Octopus verkent – maakt het gemakkelijker om inclusie een fysieke vorm te geven. Het kan een doel zijn naast toegankelijkheid. Het betekent dat leerlingen met allerlei noden zichzelf kunnen ‘zien’ in hun onderwijsomgeving. Deze noden kunnen betrekking hebben op beperkingen, geslacht, migratieachtergrond, seksuele geaardheid of andere persoonlijke factoren. Het idee achter reflectiviteit is dat, in plaats van alle leerlingen te vragen om in een monocultuur te passen, diversiteit wordt gezien als iets dat rijkdom toevoegt aan de school – wat alle leerlingen ten goede komt.
Reflectiviteit kan geïmplementeerd worden met interventies zoals speciale ruimtes, kunstwerken, hulpmiddelen, meubilair en meer.
Voorbeelden
Prikkelarme, kalmerende ruimtes
Klaslokalen kunnen ontworpen worden met minder prikkels om bijvoorbeeld kinderen met ADHD beter te ondersteunen. Daarnaast kan er een aparte ruimte zijn voor elke leerling die daar behoefte aan heeft, net zoals we dat nu zien op conferenties voor volwassenen. Of ze nu zintuiglijke overbelasting ervaren of het thuis moeilijk hebben, dit zou leerlingen even tijd voor zichzelf geven.
Draagbare transcriptie-toestellen of apps
Deze kunnen worden gebruikt om wat de leerkracht zegt in realtime om te zetten in geschreven vorm. Dit zou een grote hulp zijn voor leerlingen met een leer- of cognitieve uitdaging, en voor leerlingen met Nederlands als tweede taal.
Muurschilderingen
Een muurschildering kan worden gemaakt die de landen van herkomst van alle leerlingen markeert, en een ‘land/regio van de maand’-project zou dit kunnen aanvullen. Elke maand kunnen leerlingen vrijwillig dingen meebrengen die hun cultuur vertegenwoordigen, zoals muziek, kleding of voorwerpen om aan hun medeleerlingen te laten zien – dit wekt nieuwsgierigheid en discussie op. Dit zou ook betrekking hebben op de verschillende regio's van België en de Belgische geschiedenis om het lokale culturele bewustzijn te verdiepen.
Informele bibliotheken
Deze bibliotheken kunnen worden samengesteld door de studenten met allerlei boeken over diversiteit. Een vrijwillige boekenclub zou een aanvulling kunnen zijn, en gastsprekers kunnen worden uitgenodigd.
Tijdens het Grand Design Challenge pilootproject, Scholen ontworpen voor diversiteit, zullen de studenten uit het hoger onderwijs eerst onderzoek uitvoeren door te praten met leerlingen uit de basis- en middelbare scholen. Ze vragen hen naar hun behoeften en dingen die ze volgens hun ervaring missen. Vervolgens bedenken ze manieren om deze behoeften en dingen aan te pakken door middel van interventies zoals de voorbeelden hierboven. Het nastreven van reflectiviteit moet ertoe leiden dat studenten positievere interacties hebben met hun omgeving en met andere mensen – terwijl ze ook hun zelfbeeld verbeteren.